ببینید | معماری عجیب یک مسجد در اصفهکِ طبس | ستون‌های خشتی که کار بی‌سیم را می‌کنند

همشهری آنلاین – مریم ورشو: روستای اصفهک از توابع دیهوک است و در ۴۰کیلومتری طبس در استان خراسان جنوبی قرار دارد. اصفهک از روستاهای قدیمی شهرستان طبس به شمار می‌رود.

برای رسیدن به این روستا باید ازشهر طبس عبور کنید. بعد از ۴۰ کیلومتر به دیهوک و سپس به اصفهک می‌رسید. این روستای کویری حدود ۴۰۰ سال  قدمت دارد و نخلستان‌های آن بسیار چشم‌نواز است. این روستا پس از زلزلهٔ سال ۱۳۵۷ که در طبس رخ داد آسیب‌های بسیاری دید، به‌طوری که بخشی از آن دیگر قابل زندگی و سکونت نبود تا این که روستای جدیدی در کنار بافت قدیمی ساخته شد. در این میان، اما برخی از آثار تاریخی اصفهک مانند مسجد جامع، حمام و یک رصدخانه کویری همچنان باقی مانده است که با تلاش اهالی و کارشناسان بناهای تاریخی مرمت شدند.

اصفهک نسبت به روستاهای دیگر مناطق کویری تابستان‌های خوش آب و هوایی دارد، زیرا نخلستان‌ها و قنات‌های آن خنکای خوبی را ایجاد می‌کنند. از سویی دیگر این روستا در مجاورت کوه نیز قرار دارد که همین ویژگی سبب می‌شود که در تابستان چند درجه از شهر طبس خنک‌تر و گرمای کویری کمتری داشته باشد. البته بهتر است که در فصل‌های خنک سال یعنی بهار و پاییز یا زمستان به مناطق کویری سفر کنید.

معماری خانه‌های تاریخی روستا

معماری ویژه خانه‌های این روستا سبب شده که گردشگران بسیاری را در چند سال اخیر به‌ سمت خود بکشاند. معماری سنتی و طبیعی این روستا برای شهرنشینانی که از راه دور و نزدیک به اصفهک سفر می‌کنند جذابیت خاصی دارد، زیرا برخلاف خانه‌های شهری که از آجر و سیمان ساخته شده‌اند، مصالح به کار رفته در خانه‌های این روستا همگی از خشت و گل است.  همچنین قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های طبس لذت خاصی دارد چون خانه‌ها آنقدر نزدیک به هم هستند که در فصول گرم شعاع نور خورشید را کوتاه می‌کنند تا سایه بیشتری ایجاد ‌شود. البته اگر طوری برنامه‌ریزی کنید که غروب این روستا را از دست ندهید سفر دلچسب‌تری خواهد شد. ترکیب رنگ نارنجی غروب و نخلستان‌ها چشم هر بیننده‌ای را جذب می‌کند.

مسجد جامع اصفهک با معماری منحصر به فرد

در این میان، اما در کنار تمام جاذبه‌های این روستا، مسجد جامع اصفهک هم بسیار دیدنی است. این مسجد مانند سایر خانه‌های تاریخی و قدیمی اصفهک با معماری بومی مناطق کویری ساخته شده است. گرچه مسجد جامع فضایی کوچک با یک گنبد کاهگلی و چند پنجره کوچک دارد، اما ویژگی در معماری آن وجود دارد که منحصر به‌ فردش می‌کند. مسجد دارای کنج یا ستون‌هایی است که اگر دو نفر در دو کنج متفاوت با فاصله از هم قرار بگیرند و یکی شروع به حرف زدن حتی با صدای آرام کند، صدا به طرف مقابل گفت و گو می‌رسد؛ کاری که تلفن، البته از طریق سیم و امواج انجام می‌دهد.